Vojty
Metodę tę opracował na podstawie wieloletnich doświadczeń czeski neurolog prof. Vaclav Vojta.
Metoda ta zakłada, że rozwój ruchowy człowieka jest zdeterminowany genetycznie i realizowany jest od momentu poczęcia. Osiągniecie poszczególnych etapów lokomocji odbywa się całkowicie automatycznie. Obserwacja noworodków i niemowląt pozwoliła stworzyć idealny wzorzec motorycznego rozwoju dziecka, który zawiera poszczególne ramy czasowe występowania poszczególnych umiejętności ruchowych oraz odpowiednia ich jakość.
Wskazania do koncepcji metody Vojty:
- zaburzenia ośrodkowej koordynacji nerwowej (ZOKN),
- ZOKN, w tym mózgowe porażenie dziecięce,
- ZOKN z asymetrią,
- kręcz szyi pochodzenia mięśniowego i neurogennego,
- niedowłady i porażenia kończyn,
- rozszczep kręgosłupa, wodogłowie, przepuklina oponowo – rdzeniowa,
- miopatie uwarunkowane genetycznie,
- wady wrodzone – choroby mięśni i artrogrypozy,
- zespół Downa i inne zespoły wiotkie,
- opóźnienie rozwoju psychoruchowego,
- wady postawy – skoliozy, wady stóp,
- dysplazja stawu biodrowego.
Sygnały alarmowe w rozwoju dziecka pozycji leżenia na plecach:
- odginanie główki do tyłu,
- tendencja do skręcania główki w jedna stronę,
- asymetria tułowia, często połączona z asymetria główki,
- brak przylegania pleców do podłoża – „mostki”,
- sztywne układanie ramion, przyciskanie do podłoża, skręcanie do wewnątrz lub na zewnątrz (bywa połączone z odginaniem główki),
- mocne zaciskanie jednej lub obu piąstek, szczególnie po szóstym tygodniu życia,
- prężenie jednej lub obu nóżek, krzyżowanie i lub skręcanie do wewnątrz, ułożenie „żabki”,
- słabsza aktywność jednej strony ciała,
- brak lub słabsze wodzenie oczu za zabawką szczególnie po drugim miesiącu życia,
- „przelewanie” się dziecka.
Sygnały alarmowe w rozwoju dziecka pozycji leżenia na brzuchu:
- brak unoszenia główki i lub przekładania na drugi policzek, szczególnie po szóstym miesiącu życia,
- tendencja do układania główki na jedna stronę,
- unoszenie główki bez podparcia na raczkach, unoszenie poprzez odginanie tułowia,
- asymetria ustawienia główki i lub tułowia,
- podpór na wyprostowanych łokciach i zaciśniętych piąstkach, skrecanie raczek do wewnątrz,
- słabsza aktywność jednej strony ciała,
- prężenie jednej lub obu nóżek, krzyżowanie i lub skręcanie do wewnątrz, ułożenie „żabki”,
- przelewanie” się dziecka.
Rolą terapeuty w metodzie Vojty jest określenie problemu głównego dziecka, wyznaczenie pierwszego celu oraz dobranie programu ćwiczeń. Kluczem do sukcesu jest jednak systematyczna praca rodziców.